Zapraszamy !

 

Żydowo – ( niemiecka nazwa brzmi Sydow ), wieś położona jest w gminie Polanów, powiecie koszalińskim i województwie zachodniopomorskim.

 

 Geografia – wieś położona jest na dalekim wschodzie Pomorza Zachodniego, na północnym stoku o podłożu morenowym. Żydowo leży na północno – wschodnim Okręgu Jezior Pomorskich i otoczone jest jeziorem niskim i Kamiennym. Dookoła wsi położone są tereny leśne. Wieś leży przy drodze regionalnej nr. 205, na trasie Sławno – Bobolice. Żydowo oddalone jest od Polanowa 10 kilometrów.

 

Historia – data założenia wsi nie jest znana. Wiadomo jest ,że w latach 1257 – 1347 Żydowo było w rekach rodu Swenzonen ( ród Święców ), którzy byli założycielami wielu miast i wsi na Pomorzu.  Święcowie byli również założycielami grodu Polanów na początku XIV wieku. W połowie XIV wieku urodził się von Sydow i można przypuszczać, że nazwa wsi wzięła się od jego nazwiska. W roku 1321 wieś była własnością klasztoru Cystersów, a od roku 1353 należała do zarządu dóbr biskupów Camminer – katolickiej diecezji na Pomorzu. Od roku 1436 Żydowo tak, jak Polanów należało do książąt pomorskich i księcia Bogusława IX. W roku 1460 wieś dostała się pod rządy

Eryka II.  W ciągu następnych stuleci Sydow stanowiła lenno rodziny Lettow z Munchowe i Woedtke.

W wyniku II pokoju toruńskiego w roku 1466 wieś znalazła się na terytorium niemieckim i aż do roku 1772 znajdowała się w obszarze przygranicznym z Polską.

Od XVII wieku wieś posiadała własny kościół, który został zbudowany na drewnianym szkielecie budynku. W ramach reformy administracji Prus Sydow został włączony w obszar powiatu Sławno ( 1815 rok ).

W 1898 roku wieś została przyłączona do kolei wąskotorowej na trasie Schlawe – Pollnow ( Sławno – Polanów ).

Głównym źródłem utrzymania  mieszkańców wsi było rolnictwo – uprawiano ziemniaki, które były sprzedawane w Prusach oraz różne zboża.

W roku 1910 liczba mieszkańców wsi wynosiła 1910, natomiast po I wojnie światowej zmalała o około 100 osób, wzrost zanotowano dopiero w roku 1939 – 1815 mieszkańców.

Pierwsze wzmianki na temat elektrowni wodnej dotyczą roku 1932 – wtedy to zaprojektowano elektrownie, jednak wdrożono ją dopiero w roku 1972.

( Z jeziora Kamiennego poprowadzony został kanał derywacyjny o długości 1300 m. Kanał ma przekrój odwróconego trapezu. Jego początkowy odcinek biegnie w wykopie. Za mostem z szosą Polanów – Bobolice przerzuconym nad kanałem teren opada i woda płynie w nasypie. Przed komorą wlotową do rurociągów kanał się rozszerza, tworząc zbiornik wyrównujący wahania poziomu wody. )

 

W roku 1945 przez Żydowo przeszedł front wschodni, również w tym samym roku wieś została włączona do administracji polskiej.

Do roku 1945 Sydow było wsią powiatową, która obejmowała 30 okolicznych wsi. Również na terenie Sydow był urząd powiatowy, jednak wieś należała do Sadu rejonowego w Polanowie.

Wsie wchodzące w skład powiatu Sydow do roku 1945: Althutte ( polska nazwa Kopaniec ); Stare Kleehof ( Stare Wiatrowo ); Bear Camp ( Głusza ); Eichberg ( Krzewiec ); Elsenthal ( Pyszki );  Ferdinadshof ( Gostomki ); Globnitz ( Głobnica ); Duże Espen Berg ( Osiczno ); Duże Linde ( Lipy ); Grunheide ( Kierzkowo ); Kaminhof ( Kamień ); Małe Espen Berg ( Osiczno );  Małe Linde ( Lipki ); Ludtkenkamp ( Kepiec ); Luisenhof ( Małomierz ); Neuhof ( Samostrzel ); Nowe Kleehof ( Nowe Wiatrowo ); Neumuhle Kamp ( Kepiny ); Neusorge ( Zapłotki ); Pagelsland ( Bagnica ); Pfingstberg ( Czyżewo ); Raderang ( Grabowiec ); Ratzlaffenkamp ( Racław ); Courtyard ( Laki ); Schoningshof ( Zagaje ); Seehof ( Olszynka ); Seekathen ( Piaskowo ); Twelberg ( Chrostowo ); Vorhutte ( Pieczyska ); Wilkenhofe ( Gostkowo ).

Kościół – do roku 1945 wieś zamieszkiwały osoby wyznania protestanckiego. Żydowo było osobna parafią, do której została włączona wieś Gołogóra i Chocimino. Parafia ta liczyła w roku 1940 ogółem 2135 członków zgromadzenia, które należało do Kościoła Unii Pruskiej. Proboszczami na przestrzeni wieków byli pruscy pastorzy: Martin Zielonej Górze od roku 1571; George Dumke od 1580; Paul Raske od 1601 roku; Geroge Zuper od 1629 roku; Mikołaj Frobose  w roku 1667; Lawrenec George laski w latach 1667 – 1694; Christian Heinrich Gottschalk 1746 – 1754; Johann Fredrich Moritz 1754 -1791; George Krueger 1792 – 1820; Enghardt Christian Gottlieb 1821 – 1834; Christian Gottfried Mueller 1834 -1847: Otto Ferdinand Hartman 1849 – 1856; Christian Friedrich Tietz 1857 – 1871; Otto Fredrich Jobs 1872 – 1883; Otto Heinrich Stapelfeld 1885 – 1886; Epiphany Ludeke Gottfried 1886 – 1899;  Siegfried Berthold Johannes Jobst Samuel 1900 – 1907; Henry Krockow 1907 – 1926; Karl Gustaw Kirste 1926 – 1935; Peter Bultman 1935 -1945.

 

Kościół po roku 1945 – po przejęciu wsi przez administrację polską doszło do rywalizacji pomiędzy Kościołem Ewangelicko – Augsburskim a Kościołem Katolickim w Polsce. Od 13 czerwca 1959 roku Żydowo jako parafia liczyło 2295 członków Kościoła Katolickiego. Do Parafii Żydowo należało 19 miejscowości. Oprócz kościoła parafialnego w Żydowie istnieją dwa kościoły: w Chociminie i Drzewianach, są one powiązane z parafią Żydowo. Parafia Żydowo należy do Dziekanatu Polanów i Diecezji Koszalińsko – kołobrzeskiej.

Nieliczni mieszkańcy wyznania protestanckiego nalezą do kościoła ewangelicko – augsburskiego w Polsce.

Zdjęcia sprzed II wojny światowej

W przedwojennym Sydow było około dziesięciu sklepów spożywczych. Jeden z nich, kupca Lawina uwiecznił nie znany dzisiaj fotograf.

Gościniec, w którym mogli zatrzymać się turyści. W innym miejscu tej witryny jest fotka tego budynku z lat współczesnych – jeszcze niedawno mieścił się tu „kabaret”.

Jednak na całe Pomorze ówczesne Żydowo słynęło z produkcji kos. We wsi działało dziesięć kuźni. Jedna z nich – kuźnia Alberta Dolla.

Wnętrze kuźni Alberta Dolla.

Budynek szkoły. Z lewej część mieszkalna, która obecnie, po pożarze w latach 80., wygląda inaczej. Nad szkołą szybowiec, widok wtedy normalny. Dlaczego?

Nad jeziorem Kwiecko (a wtedy Sydowe) zlokalizowano szkołę szybowcową. Miejsce było akuratne: wysokie wzniesienia nad wodą i lasami tworzyły znakomite warunki do uprawiania i nauki tego sportu.

Umiejscowienie nad samą wodą dolnego jeziora zabudowań szkoły, dawało możliwość atrakcyjnego spędzenia czasu wolnego od zajęć przy latających maszynach.

Aby uczyć się tego sportu do Żydowa zjeżdżali młodzi ludzie z całego Pomorza i nie tylko.

Tak przed 2. wojną światową wyglądały okolice dolnego jeziora w miejscu, w którym dzisiaj stoi elektrownia.

Jezioro Sydowe (dzisiaj Kwiecko) i wyspa, na której ponoć można znaleźć stare miejsca pochówku praprapramieszkańców tych ziem.

Uwagę zwraca zupełny brak lasów.

Zdjęcie założenia dworskiego, wykonane w latach dwudziestych ubiegłego wieku.
Czy poznajecie to miejsce?

I jeszcze jeden budynek z tamtych czasów. Również stoi do dzisiaj.

Do Żydowa docierała kolej. Pociągami wąskotorowymi można było dojechać do Polanowa, Sławna, Koszalina.
Historia kolei w Polanowie jest ciekawa i doczekała się osobnego serwisu.

Jadąc kolejką do Polanowa, przejeżdżało się obok leśniczówki Chocimino. Po remoncie kilka lat temu, zyskała ona nowe oblicze.

Nad jeziorem Bobanzin (Bobięcińskim) istniał obóz młodzieżowy.

Żydowo na starej fotografii:

Most z roku około 937.

 

Cmentarzyska kurhanowe w okolicy Żydowa z okresu X – XI wieku

Jeziora na terenie Żydowo:

Jezioro Kamienne ( górne )

 Jezioro Kamienne ( górne ) jest jeziorem polodowcowym, nie posiadającym żadnych dopływów. Na starej przedwojennej mapie zaznaczone jest jako Kamin – See. Po wybudowaniu elektrowni woda z tego jeziora zaczęła być wykorzystywana energetycznie. Przy pracy elektrowni pełną mocą, poziom wody w górnym zbiorniku obniża się 90 cm/h, natomiast przy pompowaniu wody do góry wzrasta około 50 cm/h. Jezioro jest bardzo atrakcyjne turystycznie.

Jezioro Kwiecko ( dolne )

Na starej przedwojennej mapie zaznaczone jest jako Nieden. Przez dolne jezioro Kwiecko przepływa rzeka Radew, która jest naturalnym regulatorem bilansu wodnego, układu dwóch jezior i elektrowni. U wypływu rzeki Radew z jeziora postawiono zaporę z regulowanym jazem. Przymykanie i otwieranie tego jazu umożliwia utrzymanie ścisle określonych poziomów wody w obu jeziorach. Od ilości wody w jeziorach zależy wielkość tzw. Spadu czyli odległości ( w pionie ) między lustrami wody obydwu zbiorników, a to z kolei ma wpływ na wielkość oddawanej mocy przez generatory. Zimą ze względu na duże ruchy lustra wody i ciągłe mieszanie się ze sobą warstw cieplejszych, jeziora nie zamarzają całkowicie. Lód przykrywa jedynie zachodnią część jeziora dolnego ( za wyspą ) oraz środkową część jeziora górnego.

Powyższe opracowanie udostępniła Pani Daria Kowalik

 

SOŁTYS – JANUSZ PARSZCZYŃSKI
ŻYDOWO 38
76-010 POLANÓW
tel. 609-826-964

SKŁAD RADY SOŁECKIEJ
Andrzejewski Aleksander
Filipek Ewa
Filipek Radosław
Joniec Marzena
Maszke Anna
Jakubczyk Krystyna
Kirpo Sławomir 

Świetna zabawa z okazji Dnia Kobiet w Żydowie.

11.03.2017r. punktualnie o godz. 17.⁰⁰ w klubie DPS zaczęła się impreza, którą  otworzył serdecznymi życzeniami dla Pań, sołtys Janusz Parszczyński.  Swoją obecnością zaszczycili nas bardzo mili goście, a mianowicie:  Burmistrz Polanowa, Pan Grzegorz Lipski, jego  zastępca Pan Piotr Górniak, Przewodniczący Rady Miejskiej, Pan Józef Wilk , Starosta Powiatu Koszalińskiego, Pan Dariusz Kalinowski, Przewodniczący Rady Powiatu, Pan Zenon Dropko, Pan Jerzy Krystowczyk, reprezentujący Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Koszalinie, Radny Rady Miejskiej w Polanowie, Pan Krzysztof Ciuła oraz Dyrektor Szkoły Podstawowej w Polanowie, Pan Sławomir Wruszczak.

W imieniu gości oraz własnym życzenia wszystkim zebranym Paniom złożyli : Pan Burmistrz oraz Pan Starosta.

Uroczystość mogła się odbyć dzięki wielkiemu zaangażowaniu Sołtysa i  Rady Sołeckiej Żydowa oraz pomocy sponsorów. Na stołach obficie zastawionych znalazły się wykwintne potrawy i smakowite ciasta, za co organizatorzy wszystkim serdecznie dziękują. Wyrazy wdzięczności należą się także Państwu Marzenie i Mariuszowi  Dwulitom, na których sponsoring  zawsze możemy liczyć, szczególnie gdy chodzi o organizację transportu. Ucztą dla duszy podczas naszego spotkania był humorystyczno-liryczny występ lokalnej grupy teatralnej „Chałturka”, przygotowany przez Panią Mariolę Parszczyńską oraz koncert zespołu „Pięć S”, który był muzyczną dedykacją dla Pań, przeplataną interesującymi dygresjami oraz żartami Pana Starosty.

Miła niespodzianka spotkała Janusza Parszczyńskiego, który z okazji Dnia Sołtysa został obdarowany życzeniami oraz wiązanką kwiatów od Rady Sołeckiej i przyjaciół.

Organizatorzy serdecznie dziękują Dyrekcji DPS w Żydowie,  Panu Jerzemu Stec i Pani Elżbiecie Majcher za udostępnienie klubu, w którym Sołtys wspólnie z Radą Sołecką zorganizowali tegoroczną bardzo udaną imprezę z okazji Święta Kobiet. O tym, że uczestnicy bawili się doskonale, świadczą załączone fotografie, za wykonanie których dziękujemy Panu Aleksandrowi Andrzejewskiemu.

„Wspólna organizacja ferii zimowych- „Żydowo 2017”

Sołtys i Rada Sołecka Sołectwa Żydowo wspólnie z Dyrektor Szkoły Podstawowej Panią Katarzyną Filipowicz oraz Panią Alicją Piasecką z Biblioteki Publicznej w Żydowie zorganizowali  w dniach 13.- 24. lutego 2017 roku cykl zajęć dla dzieci z Żydowa i okolicznych miejscowości oraz dla osób, które przyjechały spędzić  ferie u rodziny. Przeprowadzono zajęcia z fotografii ,ratownictwa medycznego, gaśniczego i technicznego ze strażakami oraz zajęcia artystyczne. Ponieważ udało się pozyskać sponsora, podczas  zorganizowanych zajęć mogliśmy poczęstować dzieci słodyczami oraz jabłkami. Z kolei, korzystając z  funduszu sołeckiego, zorganizowaliśmy  wyjazd  dzieci do Multikina  w Koszalinie. Cieszymy się, że były to ferie bezpieczne i dziękujemy tym dzieciom, które  zechciały je spędzić razem z nami.

Serdeczne podziękowania dla Pani  Ewy Filipek i  Pani Krystyny Jakubczyk oraz  dla Pana Aleksandra Andrzejewskiego,  którzy poświęcili ogrom swojego wolnego czasu i  czynnie oraz z pasją przyłączyli się do organizacji ferii  zimowych w naszej miejscowości. Wszystkie zajęcia odbywały się pod bacznym okiem aparatu fotograficznego, zapraszam więc do galerii zdjęć, w której  możemy obejrzeć to, co się działo podczas ich trwania.”

„Podróże z piosenką” w Żydowie

W piątkowe popołudnie (17.02.2017r.) miał miejsce w naszej miejscowości koncert duetu Lucy i Tom, na który mieszkańców Żydowa zaprosił Burmistrz Polanowa, Pan Grzegorz Lipski. Zanim posłuchaliśmy pięknych piosenek z wielu krajów i interesujących opowieści, towarzyszących utworom, odbyła się niezwykle ważna pogadanka o bezpieczeństwie. Wygłosił ją nadkomisarz Robert Faryniarz  z Zespołu ds. Nieletnich i Patologii Wydziału Prewencji KMP w Koszalinie. Ta część spotkania odbyła się dzięki wsparciu Henryka Zabrockiego, pełnomocnika Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Prelegent mówił o bezpieczeństwie w Internecie, zasadach bezpiecznego zachowania się  na lodzie i o zagrożeniach alkoholizmem. Warto było spędzić niemal trzy godziny w miłej atmosferze, wśród mistrzowskiej muzyki gitarowej i pięknego wokalu artystów, którzy dostarczyli nam niecodziennej uczty duchowej. Poza tym była też uczta dla zmysłu smaku w postaci poczęstunku, przygotowanego przez Sołtysa i Radę Sołecką. Pani Dyrektor, Katarzyna Filipowicz udostępniła hol w szkole, gdzie odbyła się ta przyjemna i pożyteczna impreza. Sołtys sołectwa Żydowo serdecznie dziękuje wszystkim, którzy zechcieli wziąć w niej udział oraz tym, którzy pomogli w jej przygotowaniu.

Żydowo jest największą wsią w gminie Polanów. Należy do powiatu koszalińskiego i województwa zachodniopomorskiego. Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 205.

Sołectwo Żydowo sąsiaduje z sołectwami: Kępiny, Gołogóra, Nowy Żelibórz, Stary Żelibórz, Chocimino.

Wieś położona jest 9 km od Polanowa. W latach 1975-1998  należała do województwa koszalińskiego.

Obszar sołectwa Żydowo, zgodnie ze Statutem Sołectwa Żydowo, uchwalonym Uchwałą Nr XIV/124/207 Rady Miejskiej w Polanowie z dnia 11 września 2007r. obejmuje miejscowości:

Żydowo

Głusza

Kierzkowo

Łąkie

Pyszki

Samostrzel

Zagaje.

Na czele sołectwa stoi Sołtys, wspomagany przez Radę Sołecką. Sołectwo podlega gminie Polanów.

Według stanu na dzień 31.12.2016 roku liczba stałych mieszkańców wsi Żydowo wyniosła 798 osób, liczba mieszkańców czasowych – 72 osoby, a liczba mieszkańców  sołectwa –  941 osoby.

Część sołectwa położona jest na obszarze chronionym Natura 2000 – Dolina Radwi, Chocieli i Chotli PLH320022.